Το μωρό μου δεν μιλάει ακόμα...να ανησυχήσω...
Αν ψάξουμε στο διαδίκτυο… 18 μηνών το παιδάκι μου και δεν μιλάει ακόμη…να ανησυχήσω;… θα βρούμε χιλιάδες αναρτήσεις από γονείς που ζητούν συμβουλές…. αλλά και από ειδικούς που δίνουν συμβουλές….
Λόγω της ειδικότητας μου (πάνω από 20 χρόνια πια κοντά στο παιδί και στους νέους γονείς) ερωτήσεις του τύπου… πότε θα μιλήσει το μωρό μου…τι μπορώ να κάνω για να το βοηθήσω να πει τις πρώτες του λεξούλες…το Μαράκι είναι 18 μηνών καταλαβαίνει τα πάντα αλλά δεν μιλάει …μερικές φορές σκέφτομαι ότι είναι μικρό...θα μεγαλώσει και θα μιλήσει…κάποιος μου είπε για λογοθεραπεία, αλλά χρειάζεται…μήπως έχει κάποιο σύνδρομο…να περιμένω και να δούμε;….είναι καθημερινές…
Το κάθε παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται στον δικό του χρόνο και με τον δικό του ρυθμό…ωστόσο οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένα αναπτυξιακά ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν σε μία συγκεκριμένη ηλικία…. Όταν δεν επιτυγχάνεται…. αυτό γίνεται λόγος ανησυχίας.
Έτσι λοιπόν ένα βρεφάκι εκεί κοντά στα πρώτα του γενέθλια πρέπει να λέει 2 λέξεις με νόημα…να κοιτάζει την μαμά και να λέει μαμά …να κοιτάζει τον μπαμπά και να λέει μπαμπά…!!!!
Από τους 18 μήνες μέχρι τα δεύτερα του γενέθλια υπάρχει συνήθως αυτό που λέμε έκρηξη λεξιλογίου και στα δεύτερα γενέθλια του θέλουμε το παιδάκι να έχει τουλάχιστον 50 λέξεις στο λεξιλόγιο του και να ξεκινά να χρησιμοποιεί μικρές φράσεις με 2 λέξεις μαζί …μαμά έλα…μαμά κακά…μαμά πάμε…
Αυτό που πάντα τονίζω στους νέους γονείς είναι ότι όπως το περπάτημα έτσι και η ομιλία δεν έρχεται από την μία μέρα στην άλλη…
Η διαδικασία ξεκινάει από την γέννηση και καθώς μεγαλώνει το μωρό πρέπει να περάσει από όλα τα απαραίτητα στάδια που θα το οδηγήσουν στις πρώτες του λέξεις εκεί κοντά στα γενέθλια του…
1ο ΒΗΜΑ: πρέπει πρώτα να κατανοήσει την γλώσσα
πρέπει πρώτα να κατανοήσει τι σημαίνει η λέξη μαμά
και μετά να κατανοήσει την φράση που είναι η μαμά
και να γυρίσει να την ψάξει...
2ο ΒΗΜΑ: πρέπει να επικοινωνήσει μη λεκτικά
με χειρονομίες...παλαμάκια, γεια, φιλάκια
με μιμήσεις κινήσεων...βάζω την χτένα στα μαλλάκια μου
το ψεύτικο κινητό στο αυτάκι μου
με μιμήσεις ήχων.. ζώων, αεροπλάνο, ψεύτικο βήχα
3ο ΒΗΜΑ: να πει τις πρώτες λέξεις
μαμά, μπαμπά
4ο ΒΗΜΑ: να πει τις πρώτες φράσεις
μαμά πάμε...μαμά κοίτα...
Οι νευροεπιστήμονες λένε ότι η νοημοσύνη του παιδιού αναπτύσσεται
τόσο στα τέσσερα πρώτα χρόνια της ζωής του...
όσο και στα επόμενα δεκατρία….
για αυτό όλοι μιλάμε για την σημασία της πρώιμης παρέμβασης….
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το πιο ανώριμο όργανο του σώματος κατά την γέννηση.
Μολονότι η ανάπτυξη του έχει ξεκινήσει προγεννητικά, ο εγκεφαλικός φλοιός αναπτύσσεται συνολικά μετά την γέννηση, με ένα μαζικό ξέσπασμα συναπτικής δημιουργίας μεταξύ 12 με 24 μηνών ….όπου και επιτυγχάνονται τα σημαντικά αναπτυξιακά ορόσημα του παιδιού…
στην ηλικία των 2 χρόνων ο εγκεφαλικός φλοιός διαθέτει ήδη χίλια τρισεκατομμύρια συνάψεις και ο αριθμός τους αυτός διατηρείται υψηλός καθ’ όλη την μέση παιδική ηλικία ( 4-5 ετών).
Εν συνέχεια μέχρι και την εφηβεία, ο αριθμός των συνάψεων βαθμιαία μειώνεται στα επίπεδα των ενηλίκων.
Όλα στην ζωή μας κατακτούνται με μεθοδευμένη εκπαίδευση … αυτό δεν παραλείπω συνεχώς να το τονίζω στους νέους γονείς !!!
Ο ρόλος του γονέα στην ανάπτυξη της ομιλίας του μωρού του είναι καθοριστικός.
Στο άρθρο μου αυτό θα προσπαθήσω να επικεντρωθώ
σε αυτά που πρέπει να κάνουμε εμείς οι γονείς πολύ πριν πάμε στον ειδικό...
αλλά και ταυτόχρονα όσο παρακολουθούμε συνεδρίες των ειδικών...
γιατί...τότε μόνο θα έχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα...
- του μιλάω με απλή, αργή, τονισμένη ομιλία, πάντα στο επίπεδο του,
κοιτώντας το στα μάτια
- σχολιάζω και περιγράφω ότι κάνω την ώρα που το κάνω και ότι κάνει
την ώρα που το κάνει
τώρα θα πάρω το μαχαίρι και θα κόψω το αχλάδι ...
και θα καθίσουμε στον καναπέ να το φάμε αγκαλιά...
- το ακούω προσεκτικά, δείχνω ενδιαφέρον, ενθουσιασμό σε όλες τις
φλυαρίες του…έχω εκφραστικό πρόσωπο, όχι παγωμένο…
αλληλοεπιδρώ μαζί του…
- ενισχύω την εξωλεκτική του επικοινωνία με κινήσεις του σώματος και
χειρονομίες… γίνομαι πιο αστείος …πιο φιλαράκι του …
κόλλα πέντε...είσαι πρώτος
- του δίνω χρόνο να σκεφτεί και να απαντήσει στις ερωτήσεις που του
κάνω…. και αν δεν απαντήσει δεν βιάζομαι να του δώσω εγώ την
απάντηση!!!
λέξεις όπως … βιάζομαι ... πες το γρήγορα...είναι απαγορευμένες!!!
- δεν τον κριτικάρω ποτέ ακόμα και αν πει κάτι λάθος…αντιθέτως συνεχώς
το επιβραβεύω…
- επεκτείνω αυτό που λέει κάθε φορά …το εμπλουτίζω
μαμ... λέει αυτό... θέλεις να φάμε... λέω εγώ
- αφήνω κενό στην πρόταση μου ώστε να την συμπληρώσει αυτό
κοίτα μία... λέω εγώ …
για να απαντήσει αυτό...κοίτα μία ωραία φωτογραφία
- δίνω έμφαση στην επανάληψη… λέξεων
- του μαθαίνω να περιμένει την σειρά του...
- του μαθαίνω την αίσθηση του χρόνου...
αύριο θα πάμε.... σε μία ώρα θα το φάμε...
- δίνω τροφή στην φαντασία του, παίζοντας παιχνίδια με ρόλους
το βάζω να συμμετέχει σε ότι κάνω
...ωραία θα ήταν να βάλεις τις χαρτοπετσέτες στο τραπέζι....
- του διαβάζω….αρχικά να του δείχνω απλά επιτραπέζια βιβλία – κάρτες,
μετά εικονογραφημένα παιδικά βιβλία και αργότερα του διαβάζω
μεγάλες ιστορίες…. ακολουθώ το ενδιαφέρον του παιδιού μου..
αν ενθουσιάζεται με ένα καράβι …του δείχνω κι άλλες εικόνες με βάρκες
- φτιάχνω μαζί του περίτεχνες ιστορίες με χαρακτήρες που ταιριάζουν
στα ενδιαφέροντα του με περιπέτειες…συγκρούσεις
- παίζω… μαζί του
- χορεύω…τραγουδώ μαζί του
- πηγαίνω εκδρομές μαζί του …σε ζωολογικούς κήπους…σε ενυδρεία…σε
παιδικά μουσεία….ανοίγει ένας εντελώς νέος κόσμος ενδιαφερόντων
μπροστά του … με έναν δια δραστικό τρόπο εμπλουτίζει το
λεξιλόγιο του…
- χρησιμοποιώ την τηλεόραση και τους υπολογιστές με φειδώ…σε
παιδιά κάτω των 2 χρόνων δεν επιτρέπεται καμία οθόνη …ενώ σε παιδιά
άνω των 2 χρόνων μόλις 1h…και πάντα μαζί με κάποιον ενήλικα
για να του εξηγεί κάποια πράγματα και να αλληλοεπιδρά μαζί του…
για το τέλος άφησα κάτι πολύ σημαντικό…
το πώς κάνω ερωτήσεις στο παιδί μου...
- του κάνω ανοιχτές, όχι κλειστές ερωτήσεις… που η απάντηση είναι απλά
ένα ναι… ή ένα όχι…
έτσι λοιπόν αντί να του πω…..
πως ήταν η μέρα σου…
σου άρεσε το σχολείο…
πέρασες καλά στην γιαγιά…
ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό…
σου αρέσει η δασκάλα σου…
θα ρωτήσω….ξεκινώντας με τις λέξεις ποιος, που, πως, πότε, τι,
γιατί….
Οι ανοικτές ερωτήσεις αποτελούν πρόσκληση για επικοινωνία,
για έκφραση των σκέψεων, των απόψεων, των επιθυμιών και
των συναισθημάτων των ερωτώμενων.
τι θα προτιμούσες…να φας…να φορέσεις…να παίξεις σήμερα
αν έπρεπε να…πάμε στην γιαγιά τι θα ήθελες να φορέσεις…
τι δώρο να της κρατάμε…
τι σου άρεσε περισσότερο σήμερα στο σχολείο…
για πιο θέμα μιλήσατε σήμερα στο σχολείο…
ποια δραστηριότητα που κάνατε σήμερα στο σχολείο σου άρεσε…
πιο είναι …..το πιο αστείο πράγμα που άκουσες σήμερα…
πες μου γιατί…είσαι θυμωμένος…
μήπως κάποιος ή κάτι σήμερα σε έκανε να χαμογελάσεις…
ήταν κάποιος λυπημένος σήμερα …..έκανες κάτι για να τον βοηθήσεις….
γιατί νομίζεις…δεν σου μίλησε ο Γιαννάκης στο πάρκο.
Με αγάπη,
Χαιρέτη Αργυρή, παιδίατρος – ομοιοπαθητικός
